TỔNG QUAN VỀ CHỤP X-QUANG

Bài viết được tham vắn chuyên môn bởi  BS.CKI. Phạm Quốc Thuần.  Để tìm câu trả lời cho vấn đề này mời bạn đọc tham khảo thông tin bài viết sau:

1.Chụp x quang là gì?

Chụp x quang là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh được áp dụng phổ biến trong công tác khám chữa bệnh, tại nhiều bệnh viện, cơ sở y tế trong và ngoài nước.

Nó tạo ra hình ảnh rõ nét về hệ cơ -xương và một số mô mềm trong cơ thể, từ đó giúp bác sĩ chẩn đoán, theo dõi và điều trị nhiều loại bệnh, đặc biệt là các bệnh liên quan đến xương khớp, tim mạch, hô hấp…

2.Khi nào cần chụp x - quang.

Bệnh liên quan tim- phổi:

- Khó thở, đau tức ngực, chấn thương, ho dai dẳng,.. Chẩn đoán sàng lọc bệnh lý nếu nghi có nguy cơ bị chấn thương ngực, dập phổi, viêm phổi, lao phổi, khối u ở phổi, tràn dịch phổi.

- Phát hiện dị vật trong cơ thể, kiêm tra sức khoẻ định kỳ.

Bệnh về răng :

-  Sâu răng, viêm nướu, răng mọc lệch

Bệnh vê cơ- xương khớp:

- Người lớn tuổi mắc bệnh loãng xương.

- Bị nứt, gãy xương cột sống.

- Có khối u nang, u ở xương.

- Vẹo bất thường đường cong tự nhiên của cột sống.

- Ngắn, xẹp đốt sống một cách bất thường.

- Trật khớp ở mức độ nhẹ.

- Có hiện tượng đĩa đệm bị xẹp hoặc nhân nhầy bị tràn ra bên ngoài.

- Cột sống bị chấn thương hoặc dị tật bẩm sinh.

- Xuất hiện tình trạng gai xương mọc một cách bất thường.

- Thoái hóa đốt sống lưng, thoát vị đĩa đệm

- Có các gai xương nhỏ ở cột sống, nhất là đầu xương sống.

Lưu ý: Phụ nữ mang thai (đặc biệt là ba tháng đầu), phụ nữ đang cho con bú.

Để đảm bảo an toàn, người bệnh nên thăm khám với bác sĩ trước khi chụp X quang để được tư vấn chi tiết có thể thực hiện kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh này không.

3. Chụp x quang phát hiện bệnh gì:

- Các bất thường về xương: Gãy xương, u xương, viêm, chồi, khuyết xương.

- Đánh giá được hình dạng, kích thước, bóng quả tim, để từ đó nhận định được cơ bản một số bệnh liên quan đến tim mạch. 

- Bệnh lý về cột sống như cong vẹo cột sống, thoái hóa cột sống, gai xương.

- Giúp bác sĩ nhận định được quá trình trước và sau khi điều trị.

- Theo dõi sự tiến triển của bệnh.

- Phát hiện khí trong ổ bụng khi bị thủng tạng rỗng.

- Phát hiện được một số bệnh lý liên quan đến phổi: U, viêm, lao, tràn dịch, tràn khí, áp xe.

- Nhận định được một số bệnh lý như viêm xoang, polyp trong xoang hàm mặt.

4. Quy trình chụp x quang.

- Phải đảm bảo máy đã sẵn sàng hoạt động trước khi mời bệnh nhân vào phòng chụp

- Mời bệnh nhân theo thứ tự, kiểm tra lại: họ tên, tuổi, chỉ định chụp.

- Giải thích và hướng dãn bệnh nhân thay áo, tháo vật cản quang nếu có.

- Mời bệnh nhân vào vị trí chụp, chỉnh đúng tư thế đóng kín chửa phòng chụp x quang

- Kiểm tra lại các thông số trước khi chụp

- Kiểm tra phim, nếu đạt yêu cầu, hướng dẫn bệnh nhân về lại khoa, phòng khám

- In và chuyển phim cho bác sĩ đọc kết quả, ký tên viết thông tin lên bao phim, để các loại phim và kết quả đọc vào bao phim

- Chuyển kết quả cho quầy trả kết quả để gửi về cho bệnh nhân hoặc trả về khoa nếu bệnh nhân nằm nội trú.

5. Chụp x quang có ảnh hưởng gì không:

Bộ Y tế đã đưa ra những tiêu chuẩn an toàn trong việc thực hiện kỹ thuật chụp X-quang, Chụp X-quang cần được tiến hành trong điều kiện an toàn, phòng chụp đạt tiêu chuẩn về an toàn bức xạ, thiết bị chụp đạt tiêu chuẩn nếu không sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của con người. Bên cạnh đó đội ngũ kỹ thuật viên thực hiện chụp X-quang cũng cần phải được đào tạo bài bản về chuyên môn, nếu không sẽ nguy hiểm cho người bệnh.

ICRP (Ủy ban Quốc tế về Bảo vệ Phóng xạ), khuyến cáo rằng mọi tiếp xúc với bức xạ vượt quá giới hạn không bình thường nên giữ ở mức độ cảng thấp càng tốt.

Việc lo sợ rủi ro từ bức xạ tia X có thể dẫn đến không phát hiện được bệnh, chẩn đoán bệnh trễ, từ đó giảm khả năng điều trị và tăng thời gian, chi phí điều trị.

Chụp X-quang sẽ không gây hại cho sức khỏe nếu như  biết cách quãng thời gian chụp hợp lý khoảng 5-7 lần/năm. Nếu 1 tuần chụp X-quang 2-3 lần bạn phải được bác sĩ chỉ định trong trường hợp thực sự cần thiết, không nên tự ý đi chụp hoặc quá lạm dụng.Để giảm nguy cơ từ bức xạ X-quang cho bệnh nhân, bác sĩ sẽ có cân nhắc về mức độ cần thiết, liều lượng thích hợp, tần suất chụp, cũng như kết hợp nhiều phương pháp chẩn đoán khác nhau.

5. Phụ nữ mang thai:

Mặc dù X-quang không có nhiều nguy cơ đối với sự phát triển của thai nhi, nhưng phụ nữ đang có thai không nên tiếp xúc với tia X trong suốt thời kỳ mang thai, đặc biệt là vùng bụng – chậu. Nguy cơ này tùy thuộc vào giai đoạn thai kỳ và loại tia X. Phụ nữ mang thai có thể thực hiện các kỹ thuật khác như siêu âm hay chụp cộng hưởng từ và trong trường hợp bắt buộc phải dùng đến X-quang thì cần sử dụng các biện pháp bảo vệ.

5. Trẻ em chụp X-quang:

Cũng như phụ nữ mang thai, trẻ em khi chụp X-quang cũng sẽ được đeo tạp dề chì để bảo vệ cơ thể khỏi tiếp xúc với tia X. Điều này giúp giảm thiểu được liều tia bức xạ tác động lên trẻ. Nhìn chung, nếu trẻ được chụp X-quang đúng cách và đúng quy trình thì sẽ không chịu những tác động xấu từ tia X đến sức khỏe của trẻ. Còn trong trường hợp trẻ chụp X-quang nhưng cử động, phải chụp lại nhiều lần hoặc không được đeo tạp dề chì bảo vệ, kỹ thuật viên không biết điều chỉnh liều chiếu xạ thì nguy cơ trẻ tiếp xúc với tia X cao hơn. Như vậy, trẻ có thể đối diện với một số tác dụng không mong muốn của tia x, như gây chậm phát triển, ảnh hưởng hệ thần kinh, mắc bệnh ung thư

6. Chụp x quang ở đâu an toàn, tốt nhất.?

 Chụp X-quang là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh được sử dụng trong công tác khám chữa bệnh tại nhiều bệnh viện, cơ sở y tế trong và ngoài nước với chi phí tương đối rẻ tiền, kĩ thuật thực hiện dễ dàng, nhanh chóng và có những chẩn đoán định hướng ban đầu cần thiết. Người bệnh nên đến các cơ sở y tế uy tín để đảm bảo việc kỹ thuật chụp X-quang được đảm bảo an toàn, đủ tiêu chuẩn nhằm tránh những tác động tiêu cực đến sức khỏe của mình.

Tại bệnh viện Quốc Tế Tâm Trí Hồng Ngự dịch vụ chụp x quang kỹ thuật cao, chi phí tương đối thấp, được thực hiện nhanh gọn, chính xác với hệ thống trang thiết bị hiện đại, với độ ngủ chuyên gia giàu kinh nghiệm trong chẩn đoán hình ảnh, khách hàng là người bệnh có thể an tâm về chất lượng khi lựa chọn dịch vụ chụp x quang tại bệnh viện Quốc Tế Tâm Trí Hồng Ngự. 

                                                                                    

                                                                          KTV: VÕ VĂN TÂN

                                                             Khoa CĐHA Tâm Trí Hồng Ngự.